RelatioNet | Forum | Yad Vashem | Jewishgen | David Efrati | MyHeritage

Partie Polityczne XIX i XX wieku

W dziewiętnastym i dwudziestym wieku powstają żydowskie polityczne organizacje. W 1897 roku w Wilnie, powstał Bund. Była to partia robotników żydowskich, który „przywrócił godność osobistą Żydom pozbawionych w imperium carskim wszelkich praw” – mówi Marek Edelman. Zlikwidowany przez bolszewików, pozostał i rozwijał się w Polsce. W Polsce głównymi ludźmi Bundu byli Henryk Erlich i Wiktor Alter.

„Bundowcy uważali, że Polska to ich kraj; bili się o Polskę socjalistyczną, sprawiedliwą, w której każda narodowość miałaby kulturalną autonomię, w której prawa mniejszości byłyby zagwarantowane.”

W marcu 1936 r. Bund razem z PPS wezwał do strajku przeciwko faszyzmowi .

Dziesiątki tysięcy ludzi przedefilowało ulicami miasta, sklepy były zamknięte, strajkowały nawet szkoły, imponująca manifestacja przeciwko faszyzmowi”.

Bund był partią robotników żydowskich żyjących na terenach między Wisłą a Donem, gdzie mówiło się, marzyło i śpiewało w jidisz. Był partią polityczną, niepokoju moralnego. Bundowscy nie czekali na Mesjasza, ani nie zamierzali wyjeżdżać do Palestyny, Bund tworzył swoistego rodzaju żydowską rodzinę, był najsilniejszą żydowską partią w Polsce.

W 1916 założono Agudas Isroel „Związek Izraela”, który za główne zadanie postawił sobie ochronę żydowskiego dziedzictwa kulturowego, a przede wszystkim religijnego przed reformatorami. Dążyli do powrócenia „do korzeni” tj. do okresu sprzed haskali, chasydyzmu, judaizmu reformowalnego.

W 1917r. utworzono Żydowską Partię Ludową, która po części rozwinęła założenia haskali – chciała żyć i tworzyć w Polsce, jednakże zachowując swoją religię.

Ruch syjonistyczny – należał do niego m.in. Dawid Ben Gurion, pierwszy premier Izraela. Ruch ten głosił ideę, jakoby Żydzi, aby spokojnie żyć, musieli wyemigrować do Palestyny. Haszomer Hacair bądź Hechaluc były instytucjami przygotowującymi „przyszłe życie w Palestynie”. Głosili, że tylko Żydowskie państwo i odizolowanie się od świata, przyniesie Żydom szczęście.