RelatioNet | Forum | Yad Vashem | Jewishgen | David Efrati | MyHeritage

Z Palestyny - początki



Wiele ludzi słysząc „Żydzi” myśli „holokaust” albo „Izrael”.

Ten i wiele jemu podobnych schematów sprawił, że na blogu pojawiła się zakładka „Żydzi polscy”.

Znalazła się ona również dlatego, że ludzie, którzy nie interesują się kulturą żydowską, często nie wiedzą kim Żydzi tak naprawdę są i czym się zajmują; rzadko kiedy potrafią rozwinąć termin „judaizm”, a o współczesnym Izraelu w większości mają mylne pojęcie.

Ostatnim czynnikiem - chyba najważniejszym, który sprawił, że postanowiłam zamieścić tutaj parę informacji, jest fakt, że ludzie nie zdają sobie sprawy z tego, że przed wojną 10% ludności Polski stanowili Żydzi, w Warszawie Żydem był jeden na trzech mieszkańców. Co za tym idzie – a o czym się niestety rzadko teraz mówi – przedstawiciele wyznania mojżeszowego zostawili po sobie ogromną spuściznę – wiersze, książki, filozofie .. które na trwałe wpisały się w krajobraz i historię Polski.

Krótki rys ich historii ma za zadanie służyć wzajemnemu poznaniu, lepszemu zrozumieniu; oraz uświadomieniu niektórym, że Żydzi tutaj tworzyli, pracowali, modlili się, mieli rodziny – słowem żyli, a nie tylko umierali.

Są jeszcze ludzie, którzy słysząc „Żydzi” myślą Polska, jidysz, ŻYCIE …



translate:

Some people who hear „Jewish” think “holocaust” or “Israel”.

This and similar opinions were the reason, that I decided to write something about Polish Jews.

The people, who don’t know the jewish culture don’t know too who are Jews, what are they doing; they rarely could explain what “Judaism” mean, and tell about modern Israel.

The last reason, probably the most important fact people forget about is that 3 000 000 Jews lived in Poland before war. Unfortunately people nowadays forget about the fact that Jews leave poems, books, philosophy behind themselves. These forgotten elements of Jewish culture build up polish history as well and it's sad that many of us do not realise it.

Fortunately there are still people when heard about Jews they will think also of Poland.






Początki – Jerozolima

Jerozolima jest centrum świata Żydowskiego; nie zmieniało się to przez wieki. Jednak brak informacji o ludziach, którzy w Jerozolimie pojawili się jako pierwsi.

Nazwa Jerozolimy

Źródła podają, że włączono do niej imię syryjskiego boga Szalema , co znaczy „zachodzące słońce” lub „gwiazda wieczorna”. Ówcześni mieszkańcy ulegali wpływom religii syryjskiej, Jerozolimczycy byli pochodzenia

zachodniosemiskiego. Pierwowzór nazwy pochodzi więc od „Raszalimum”, które rozumiane jest jako „Szalem założył”.

Odkryta przez Flindersa Petrie w 1897r., Stela Merneptah, pochodząca z 1207r.p.n.e., jest najstarszym dokumentem potwierdzającym obecność Żydów w Palestynie. Widnieje na nim napis „Izrael został obrócony w perzynę, jego lud nie” – dotyczy on niewoli egipskiej, pod jaką Żydzi się znajdowali.

Długo nie pozwalano Żydom żyć spokojnie w Palestynie. Wielokrotnie byli zmuszani do porzucenia swojej wiary i „nawrócenie się” na pogaństwo, wyznawcy Jahwe jednak bronili swojej religii i praw - np. w roku 167, kiedy to Antioch wtargnął do Świątyni i umieścił w niej podobizny swoich bożków, co doprowadziło do powstania Machabeuszy.

Kolejny opór najeźdźca napotkał na Masadzie. W roku 73, po zburzeniu Świątyni i zajęciu Jerozolimy przez Rzymian, ostatni żydowscy wojownicy bronili się przed armią rzymską na Masadzie. Wskutek miażdżącej siły wroga, żołnierze nie chcąc zginąć z ręki wroga, popełnili zbiorowe samobójstwo. Do dzisiaj ten czyn jest symbolem niezłomnej walki o tożsamość żydowską i ojczyznę.


W 1000 roku Dawid zdobył Jerozolimę, jednocześnie przeniósł tam stolicę z Hebronu.

W Jerozolimie zbudowana została Świątynia Jerozolimska, z czasem stała się centrum religii i kultury żydowskiej. Tam znajdował się Debir – „miejsce najświętsze”, w którym była przechowywana Arka Przymierza.

Po zburzeniu Świątyni w roku 586p.n.e., nastąpił okres niewoli babilońskiej. Wtedy też zaczęto stosować praktyki religijne – obchodzenie szabatu, przestrzeganie kaszrutu itd. – generalnie te, które można było praktykować w innym miejscu niż Świątynia. Po odbudowie Drugiej Świątyni zaczął kształtować się judaizm biblijny (dotyczy on okresu od działalności Mojżesza, do zburzenia Drugiej Świątyni)

Kiedy w 70 roku wojska Tytusa zniszczyły Drugą Świątynię, rozpoczął się okres judaizmu rabinicznego. Namiastkę świętości Świątyni dawały Synagogi, a rabini stali się duchowymi przywódcami.

Pozostawali nimi do czasu pojawienia się nowego ruchu – chasydyzmu, czyli do XVIIIw. Powoli judaizm rabiniczny ustępował także judaizmowi reformowanemu.